İstanbul’un her karış toprağına hayırla yad edilecek eserler bırakan Osmanlı sultanları, Dudullu’ya da bir eser bıraktı. II.Mahmud’un kızı Adile Sultan, 1886 yılında bir hayır çeşmesi yaptırdı. Dudullu merkezde bulunan Adile Sultan Çeşmesi’nin suyu kesik olsa da üzeri namazgah olarak kullanılıyor.
ADİLE SULTANDAN ADİLE AYAZ A
2. MAHMUT kızı ADİLE SULTAN (1826 - 1899)
1. ADİLE: ŞEMDİN Ağa nın kızı ve İsa Axa (İso) oğlu Ahmet Ağanın eşi ADİLE (Eda Axé) (1850 - 1890)
2. ADİLE: MUAZ Ağa kızı ADİLE (1900 - 1920)
(Not: Yukardaki Tarihler tahminidir)
3. ADİLE: Kadir ŞEN kızı ADİLE ŞEN (Doğumu 1932 - Vefatı 1998)
4. ADİLE: Mehmet Nimet AYAZ kızı ADİLE AYAZ Doğumu 1999
2. Mahmut kızı Adile Sultan 1800 lı yıllarda yaşamıştır. Aynı yıllarda Kürdistan eyaletinin Mardin sancağında söz sahibi olan Sürgücü aşiretinin liderlerinden Şemdin Ağa yazılı kaynaklarda ise Şemseddin ağanın bir kızı olur ve onun adını ADİLE ( ADO) koyar. Çünkü o zamanlarda ağalar çocuklarına padişah çocuklarının ismini koyarlar. Köyde ona Eda Axé derler. Eda Axé Menci Axanın kız kardeşidir. Ve Ehmedé İso ile evlenir. Menci Axa Muaz dedemin eşi Hatice ve Ahmet axanın 1. dedesidir.
Edoya ya gelince: İlk Edo dan (Ada Axé) sonra bildiğimiz annemin Halası Edo güya birisini seviyor diye rivayete göre Kado dedem azmettirmiş Miadın babası Hemıko ise Edo çamaşır yıkarken tüfeği çekip öldürmüş. Edonun Son sözü ise gülerek "Hemıko ma té mın bıkuji?" imiş. (Mehmet beni öldürecekmisin?)
Eda Axé nin dedesi Zor Mustafa Axa dır. Zor Mustafa Axa Fendi Axa nın kardeşidir. İkisi Hasan Axanin oğludur. Zor Mustafa Axa ve Fendi Axa o zaman sancak olan Mardin yönetiminde diğer aşiretler ile hep rekabet etmiştir. Fendi Axa dayışi aşiretinden olan Mardin Sancak beyini 6 ay Mardin kalesinde muhasara altına almıştır. Musuldan osmanli Ordusu yardima koşmuştur. Fendi Axa kaleyi yıkmış. Yiğeni Temır axa yaralanmış 3 gün sonra da ölmüştür.
Fendi Axa Tizyan köyünde Musuldan gelen 10.000 kişilik Osmanlı ordusunu yenip silah ve atlarına el koymuştur.
Allah hepsine rahmet eylesin
Bu arada daha iyi anlamanız için EDA AXÉ VE AXALARIN ŞECERE krokisini buraya buraya alıyorum.
MNA
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder